Banknot testowy PWPW, pozłacany: Jan Krzeptowski "Sabała"

Specyfikacja
banknot kolekcjonerski, pozłacany:
"Jan Krzeptowski "Sabała"
Wymiary: 150 x 80 mm.
ROK emisji: 2010.
Uszlachetnienie: 24 karatowe złoto 
POZAŁACANY CERTYFIKAT autentyczności.
W centrum lekko z prawej strony niejako zza tatrzańskiej flory wyłania się portret Jana Krzeptowskiego Sabały wykonany na podstawie szkicu Stanisława Witkiewicza. Krzeptowski jest nazwiskiem przybranym - jego prawdziwe nazwisko to Gąsienica. Sabała był góralem podhalańskim, muzykantem, przewodnikiem tatrzańskim i gawędziarzem. Stał się on symbolem Zakopanego, gdzie z ogromnym szacunkiem odnoszą się do jego postaci mieszkańcy zimowej stolicy Polski. Urodził się 26 stycznia 1809 roku w Kościelisku. W młodzieńczych latach zasłynął jako myśliwy, uczestnicząc w legalnych polowaniach organizowanych przez pochodzący z Węgier ród Homolacsów, jednak częściej trudnił się kłusownictwem, polując głównie w liptowskiej część Tatr, gdzie w jego ręce wpadały niedźwiedzie, sarny, kozice, świstaki i głuszce. Przez niedługi okres parał się również zbójnictwem. W 1846 roku brał czynny udział w nieudanym Powstaniu Chochołowskim skierowanym przeciwko władzom austriackim, za co przez krótki okres siedział w więzieniu. Porzuciwszy myślistwo, zajął się gawędziarstwem i muzykowaniem. Jego barwne opowieści o myśliwskich perypetiach, zbójach, do których można zaliczyć znanego nam Janosika oraz różne humorystyczne anegdoty i legendy szybko przyniosły mu rozgłos i wśród twórców goszczących w Tatrach stał się niejako symbolem dawnej góralszczyzny i mądrości ludowej. Z czasem stał się ulubionym muzykantem i gawędziarzem Tytusa Chałubińskiego, towarzysząc mu w wycieczkach górskich. Dorywczo zajmował się przewodnictwem. W 1875 roku po przejęciu opieki nad tą profesją przez Towarzystwo Tatrzańskie ze względu na sędziwy wiek nie został włączony do grona przewodników, jednak za swoje zasługi otrzymał honorową odznakę przewodnika, która towarzyszyła mu do końca życia. Pomimo że nie potrafił pisać, część jego opowiadań została spisana i wydrukowana przez Henryka Sienkiewicza („Sabałowa bajka” 1889), Stanisława Witkiewicza („Na przełęczy” 1891), Bronisława Dembowskiego („Bajki według opowiadania Jana Sabały Krzeptowskiego z Kościelisk” 1892, „Bajka Sabały” 1896, „Bajka o zaśnionem wojsku” 1902), Andrzeja Stopkę („Sabała” 1897). Z czasem wybrane opowiadania doczekały się licznych przedruków w różnych książkach i czasopismach. Postać Sabały znalazła również swoje miejsce na kartach literatury polskiej u Bronisława Rejchmana („Wycieczka na Łomnicę” 1879), Tadeusza Chałubińskiego („Sześć dni w Tatrach” 1879), Henryka Sienkiewicza („Sabałowa bajka”), Stanisława Witkiewicza („Na przełęczy”) oraz Kazimierza Tetmajera („Legenda Tatr” 1910, postać Sabalika jest wzorowana na Sabale). Zwano go „podhalańskim Homerem”. Szczególna przyjaźń łączyła go z Tytusem Chałubińskim, Stanisławem Witkiewiczem (syn Witkiewicza był chrześnikiem Sabały), Marią i Bronisławem Dembowskimi oraz Wandą Lilpopwoą. Na stare lata schorowany zamieszkał w willi „Zacisze” należącej do Lilpopowej, gdzie dokonał swojego żywota w wieku 85 lat. Jego ciało złożono na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.